Δημοτικό Σχολείο Διακοπτού

Η Σιδηροδρομική Γραμμή Διακοπτού ? Καλαβρύτων, ευρύτερα γνωστή ως οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού ? Καλαβρύτων (ή απλά ο Οδοντωτός), είναι οδοντωτή σιδηροδρομική γραμμή στενού εύρους που συνδέει το Διακοπτό με τα Καλάβρυτα. Αποτελεί έργο της περιόδου του Χαριλάου Τρικούπη και εγκαινιάστηκε το 1896. Αποτέλεσε ένα από τα δυσκολότερα έργα για την εποχή του λόγω του ιδιαίτερα δύσβατου εδάφους αλλά και του μεγάλου υψομέτρου στο οποίο κατέληγε, καθώς ο οδοντωτός είναι ο ορεινότερος σιδηρόδρομος της Ελλάδας. Για να ξεπεραστούν αυτές οι δυσκολίες ο σιδηρόδρομος κατασκευάστηκε με την τεχνική της οδόντωσης κατά την οποία το τραίνο γαντζώνεται, χρησιμοποιώντας κατάλληλα γρανάζια, σε οδοντωτές σιδηροτροχιές στις διαδρομές όπου η κλίση του εδάφους υπερβαίνει το 10%. Ο σιδηρόδρομος διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού περνώντας σε μεγάλο μήκος του από σήραγγες και γέφυρες, καλύπτοντας συνολικά απόσταση 22 χιλιομέτρων. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως για τουριστική περιήγηση σε μία από τις ομορφότερες διαδρομές της Ελλάδας.

Χαρακτηριστικά

Ο Οδοντωτός έχει εύρος γραμμής 75 εκατοστά και είναι από τις στενότερες σιδηροδρομικές γραμμές στην Ελλάδα. Ο λόγος που κατασκευάστηκε τόσο στενός είναι για να χρησιμοποιηθούν μικρότερα και πιο ευέλικτα βαγόνια για την δύσκολη αυτή διαδρομή, καθώς και για την ελαχιστοποίηση του κόστους των τεχνικών έργων. Το μήκος του είναι 22 χιλιόμετρα. Η μέγιστη κλίση της γραμμής είναι 17,5% στα σημεία με οδόντωση ενώ η μέγιστη κλίση της γραμμής χωρίς οδόντωση είναι 3,3%.

Διαδρομή

Διανύει 22 χιλιόμετρα διαδρομής και αναρριχάται σε υψόμετρο 750 μέτρων. Το δρομολόγιο διαρκεί περίπου μία ώρα, με σταθμό αναχώρησης το Διακοπτό και σταθμό άφιξης τα Καλάβρυτα.

Ξεκινώντας από το σταθμό του Διακοπτού, ο Οδοντωτός ανηφορίζει μέσα από το φαράγγι του Βουραϊκού προς τα Καλάβρυτα που βρίσκονται σε υψόμετρο 750 μέτρων. Η διαδρομή περνά μέσα στο φαράγγι πλάι στο Βουραϊκό, το ποτάμι που δημιουργεί μικρούς και μεγάλους καταρράκτες. Στη θέση μάλιστα Καταρράκτης τα νερά του ποταμού πέφτουν σχεδόν κάθετα και ορμητικά κάτω από το γεφύρι της γραμμής

Το πρώτο κομμάτι που διανύει είναι ομαλό ενώ σταδιακά η κλίση της γραμμής αυξάνει αναγκάζοντας το τρενάκι να χρησιμοποιήσει τα δόντια του. Την πρώτη στάση του κάνει στον οικισμό Νιάματα, όπου και το πρώτο στένωμα της διαδρομής.

Επόμενο πέρασμα, Δικαστήρια. Η τοποθεσία πήρε το όνομά της από μια μικρή ημικυκλική σπηλιά όπου σταλακτίτες δημιουργούν μια φυσική εικόνα που θυμίζει αίθουσα δικαστηρίου. Περνώντας μέσα από αλλεπάλληλες λαξεμένες στο βράχο στοές, με μικρά ανοίγματα μέσα απ? τα οποία προσπαθούν όλοι οι επιβάτες με βιασύνη να κοιτάξουν για να δουν απέναντι, τις σπηλιές στα βράχια και τους απίστευτους σταλαγμίτες, ο Οδοντωτός φτάνει στη στάση των Τρικλιών όπου μαζεύει τα δόντια του.

Συνεχίζει τη διαδρομή του περνώντας μέσα από τοπία άγριας φύσης με καταρράκτες που λαξεύουν με απερίγραπτο τρόπο τα βράχια δημιουργώντας μοναδικούς σχηματισμούς, και φτάνει στις «Πόρτες», το στενότερο και εντυπωσιακότερο σημείο της διαδρομής. Εκεί το τρενάκι μπαίνει στην πιο χαρακτηριστική σήραγγα της γραμμής, στις δύο εισόδους της οποίας διατηρούνται ακόμη και σήμερα οι τεράστιες σιδερένιες πόρτες, που άνοιγαν μόνο για τη διέλευση του οδοντωτού και κατόπιν έκλειναν και πάλι, αποκλείοντας έτσι τη διάβαση των πεζών.

Ο Οδοντωτός βγάζει πάλι τα δόντια του για να φτάσει στον επόμενο  σταθμό «Μέγα Σπήλαιο», στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Κατεβαίνοντας κανείς στο σταθμό αυτό, μπορεί να επισκεφτεί με τα πόδια το μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Μετά την Κάτω Ζαχλωρού, η διαδρομή ομαλοποιείται και πάλι και μέσα από καταπράσινα τοπία, τρεχούμενα νερά και γραφικά πέτρινα σπιτάκια, ο Οδοντωτός φτάνει στον προτελευταίο σταθμό της Κερπινής κι από κει τέλος στα Καλάβρυτα.